REAL BURIALS OR CENOTAPHS? A STUDY OF THE MYSTERIOUS UNDER-MOUND FUNERARY CONSTRUCTIONS OF THE TRZCINIEC CULTURAL CIRCLE


Keywords: funeral rite, under-barrow architecture, funeral construction, the Trzciniec Cultural Circle, barrows.

Abstract

The purpose of this article is to present a complex analysis of recently recognised funeral structures discovered in Trzciniec Cultural Circle barrows. These features are rectangular and stones are typically situated in the corners, in the middle of the sides, or along the walls, creating unique structures with clearly delineated interior spaces. However, the function of these features is not well understood. This feature form is fragile and slight, which makes them difficult to record using traditional excavation methods. The majority of these features have been discovered over the last decade now that new documentation and exploration tools are available to archaeologists. These constructions are only known from barrow cemeteries and the remains of in situ cremation were also documented in their context. Their occurrence confirms the variety and complexity of funeral rites of the Trzciniec Cultural Circle community. To date, eight structures of this type are known. Four (Barrow 1/I/2010 — Feature 3; Barrow 7/I/2014 — Features 6 and 7; Barrow 2/I/2010/2012 — Feature 1) were registered in the Bukivna cemetery during the Polish-Ukrainian expedition realized by scholars from Adam Mickiewicz University in Poznań, the National Academy of Sciences of Ukraine in Kiev, and Vasyl Stephanyk Precarpathian University in Ivano-Frankivsk. The study of archival materials from pre-war excavations conducted by T. Sulimirski and J. Grabowski in Komariv revealed another three features of this type (Barrow 34 — Features A and B; Barrow 45 — Feature 1). One structure of this type (Grave 2) was also excavated in Nieciecz Włościańska in the northeast enclave of the Trzciniec Cultural Circle during recent investment research.

Due to radiocarbon analysis, the authors have securely established the chronology of these features. The obtained radiocarbon values indicate that these constructions were erected during the classic stage of the Trzciniec Cultural Circle, attributable to the 18 to 16th centuries BC, which was confirmed by archaeological material found within these features.

The discussion of the function and symbolism of these constructions suggest that they could play the role of burials. This is also suggested by geochemical analysis of soil samples from the Bukivna cemetery. However, due to the lack of osteological material in most of these features, this aspect remains shrouded in mystery and requires additional studies. Regardless, the form, location in barrows, and funerary inventory of these features suggest that they played important role in funeral rites of the Trzciniec Cultural Circle society.

References

Artemenko, I. I. 1987. Kultury pozdnego bronzovogo veka iuzhnoi polosy lesov Evropeiskoi chasti SSSR. In: Bader, O. N., Krainov, D. A., Kosarev, M. F. (eds.). Epokha bronzy lesnoi polosy SSSR. Moskva: Nauka, s. 106-119.
Berezanskaia, S. S. 1972. Srednii period bronzovogo veka v severnoi Ukraine. Kiev: Naukova dumka.
Dergachev, V. A. 1986. Moldaviia i sosednie territorii v epokhu bronzy. Kishinev: Shtiintsa.
Lysenko, S. D., Shkliarevskyi, Ye. I., Razumov, S. M., Makarovych, P. K. 2015. Kurhannyi mohylnyk komarivskoi kultury bilia s. Bukivna. Arkheolohiia, 3, s. 58-78.
Makarovich, P., Kochkin, I., Niebieshchanski Ya., Romanishyn, Ya., Tsvalinski, M., Staniuk, R., Lieponka, H., Hildebrandt-Radke, I., Panakhyd, H., Boltryk, Yu., Rud, V., Vavrusievich, A., Tkachuk, T., Skshynietski, R., Bahyrych, Ts. 2016. Kataloh kurhannykh mohylnykiv komarivskoi kultury v baseini Verkhnoho Dnistra (kolyshnie Stanislavske voievodstvo). Poznan: Universytet im. Adama Mitskevycha.
Shovkoplias, I. H. 1952. Kurhannyi mohylnyk peredskifskoho chasu na serednomu Dnistri. Arkheolohichni pam’iatky URSR, 4, s. 5-11.
Bencz, A. 1987. Polska obrzędowości pogrzebowa jako obrzęd przejścia. Lud, 71, p. 215-229.
Boghian, D., Niculică B., Budui V. The usage of natural resources in protohistory (Aenolithic—Haltsatt) in the North-Eastern Carpathian area. Fortecja: zbyrnik zapovidnika «Tustan», 2, p. 272-291.
Bronk Ramsey, C. 2009. Bayesian analysis of radiocarbon dates. Radiocarbon, 51, 1, p. 337-360.
Bryk, J. 1932. Tymczasowe sprawozdanie z badań w Bukуwnie, pow. tłumacki. Sprawozdania Polskiej Akademii Umiejętności, 37, p. 21-22.
Czaplińska-Kałużna, J., Rosiak, A., Grams, J., Chałupka, K., Makarowicz, P., Maniukiewicz, W., Szubiakiewicz, E. 2017. The Studies of Archaeological Pottery with the Use of Selected Analytical Techniques. Critical Reviews in Analytical Chemistry, 47, p. 490-498.
Czaplińska-Kałużna, J., Rosiak, A. 2021. Organic residues on pottery from Bukivna. In: Makarowicz, P., Lysenko, S., Kočkin, I. (eds.). Bukivna. An elite necropolis of the Komarуw culture on the Dniester. Archaeologia Bimaris. Poznań: UAM (in print).
Durkheim, E. 1903. Prуba określeń zjawisk religijnych. Warszawa: Biblioteka Samokształcenia.
Florek, M., Taras, H. 2003. Dacharzуw. Cmentarzysko kultury trzcinieckiej. Lublin: UMCS.
Gуrski, J. 1996. Uwagi o znaczeniu kurhanуw dla społeczności kultury trzcinieckiej z obszarуw lessowych Zachodniej Małopolski. In: Chochorowski, J. (ed.). Problemy epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej. Księga jubileuszowa poświęcona Markowi Gedlowi. Krakуw, p. 204-211.
Gуrski, J. 2007. Chronologia kultury trzcinieckiej na lessach Niecki Nidziańskiej. Krakуw: Biblioteka Muzeum Archeologicznego w Krakowie.
Gуrski, J. 2010. Wpływ transkarpackich kontaktуw w początkach epoki brązu na sytuację kulturową w dorzeczu gуrnej Wisły. In: Gancarski, J. (ed.). Transkarpackie kontakty kulturowe w epoce kamienia, brązu i wczesnej epoce żelaza. Krosno, p. 225-248.
Gуrski, J. 2017. The Trzciniec culture. On the periphery of Bronze Age civilization (1800—1100 BC). In: Urbańczyk, P. (ed.). The Past Societies. Polish lands from the first evidence of human presence to the Early Middle Ages. 3: 2000—500 BC. Warszawa: IAE PAN, p. 87-126.
Gуrski, J., Makarowicz, P., Wawrusiewicz, A. 2017. Osady i cmentarzyska społeczności trzcinieckiego kręgu kulturowego w Polesiu, stanowisko 1, woj. Łуdzkie. Łуdź: Uniwersytet Łуdzkiego.
Grupe, G., Hummel, S. 2001. Trace element studies on experimentally cremated bone: I. Alteration of the chemical composition at high temperatures. Journal of Archaeological Science, 18, p. 177-186.
Hildebrandt-Radke, I., Spychalski, W. 2021. Bukivna. Lithological and geochemical description of barrow-building sediments in Bukivna. In: Makarowicz, P., Lysenko, S., Kočkin, I. (eds.). An elite necropolis of the Komarуw culture on the Dniester. Archaeologia Bimaris. Poznań: UAM (in
print).
Kadrow, S. 2006. Pуźny neolit i wczesna epoka brązu w Jurze Ojcowskiej. In: Lech, J., Partyka, J. (eds.). Jura Ojcowska w pradziejach i początkach państwa polskiego. Ojcуw, p. 459-473.
Karlsberg, N., Richter, J. 2006. Preservation of Burned Bones: An Investigation of the Effects of Temperature and pH on Hardness. Studies in Conservation, 51, p. 123-138.
Kempisty, A. 1978. Schyłek neolitu i początek epoki brązu na Wyżynie Małopolskiej w świetle badań nad kopcami. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Kośko, A. 1991. Ze studiуw nad kujawską enklawą naddunajskiej cywilizacji wczesno brązowej. Cmentarzysko grupy Dobre w Bożejowicach, woj. Bydgoszcz, stanowisko 8. Poznań; Inowrocław: UAM.
Kostrzewski, J. 1928. Groby eneolityczne ze szkieletami skurczonymi w Białym Potoku (w pow. Czortkowskim). Przegląd Archeologiczny, 3, p. 9-18.
Krzak, Z. 1994. Megality Europy. Warszawa: PWN.
Makarowicz, P. 2008. Elitarne pochуwki z kurhanu komarowskiego w Ivanju na Wołyniu — zarys możliwości interpretacyjnych. In: Czebreszuk, J., Bednarczyk, J., Makarowicz, P. (eds.). Na pograniczu światуw. Studia z pradziejуw międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60 rocznicę urodzin. Poznań, p. 333-352.
Makarowicz, P. 2010a. Trzciniecki krąg kulturowy — wspуlnota pogranicza Wschodu i Zachodu Europy. Archaeologia Bimaris, Monografie, 3. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Makarowicz, P. 2010b. Geneza pochуwkуw zbiorowych w trzcinieckim kręgu kulturowym. In: Czopek, S., Kadrow, S. (eds.). Mente et rutro. Studia archaeologica Johanni Machnik viro doctissimo octogesimo vita anno ab amicis, collegia et discipulis oblata. Rzeszуw, p. 379-398.
Makarowicz, P. 2019. Dom zmarłych z kurhanu 6 w Bukivnej. Z badań nad architekturą podkurhanową w gуrnodniestrzańskiej enklawie kultury komarowskiej. In: Szmyt, M., Chachlikowski, P., Czebreszuk, J., Ignaczak, M., Makarowicz, P. (eds.). Vir Bimaris. Od kujawskiego matecznika do stepуw nadczarnomorskich. Studia z dziejуw międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko. Poznań, p. 737-754.
Makarowicz, P., Lysenko, S., Kočkin, I. 2013a. Kurhany z epoki brązu nad gуrnym Dniestrem — polsko-ukraińskie projekty badawcze. Folia Praehistorica Posnaniensia, 18, p. 151-176.
Makarowicz, P., Lysenko, S., Kočkin, I. 2013b. Wyniki badań cmentarzyska kultury komarowskiej w Bukiwnej nad gуrnym Dniestrem w 2010 roku. Materiały Archeologiczne, 39, p. 101-120.
Makarowicz, P., Kochkin, I., Niebieszczański, J., Romaniszyn, J., Cwaliński, M., Staniuk, R., Lepionka, H., Hildebrandt-Radke, I., Panakhyd, H., Boltryk, Y., Rud, V., Wawrusiewicz, A., Tkachuk, T., Skrzyniecki, R., Bahyrycz, C. 2016a. Catalogue of Komarуw Culture Barrow Cemeteries in the Uppe Dniester Drainage Basin (former Stanisławуw Province). Archaeologia Bimaris Monographies, 8. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Makarowicz, P., Kochkin, I., Niebieszczański, J., Romaniszyn, J., Cwaliński, M., Staniuk, R., Lepionka, H., Hildebrandt-Radke, I., Panakhyd, H., Boltryk, Y., Rud, V., Wawrusiewicz, A., Tkachuk, T., Skrzyniecki, R., Bahyrycz, C. 2016b. Katalog cmentarzysk kurhanowych kultury komarowskiej w dorzeczu gуrnego Dniestru (dawne wojewуdztwo stanisławowskie). Poznań: UAM.
Makarowicz, P., Goslar, T., Niebieszczański, J., Cwaliński, M., Kochkin, I., Romaniszyn, J., Lysenko, S., Ważny, T. 2018. Middle Bronze Age societies and barrow line chronology. A case study from the Bukivna «necropolis», Upper Dniester Basin, Ukraine. Journal of Archaeological Science, 95,
p. 40-51.
Makarowicz, P., Niebieszczański, J., Cwaliński, M., Romaniszyn, J., Rud, V., Kochkin, I. 2019. Barrows in action. Late Neolithic and Middle Bronze Barrow Landscapes in the Upper Dniester Basin, Ukraine. Prahistorische Zeitschrift, 94, 1, p. 92-115.
Makarowicz, P., Lysenko, S., Kočkin, I. 2021. An elite necropolis of the Komarуw culture on the Dniester. Archaeologia Bimaris. Poznań: UAM (in print).
Minta-Tworzowska, D. 2000. Archeologiczne rekonstrukcje świata pradziejowego wobec krytyki post-modernistycznej. In: Tabaczyński, S. (ed.). Kultury archeologiczne, a rzeczywistość dziejowa. Warszawa, p. 185-198.
Nicholson, R. 1991. A Morphological Investigation of Burnt Animal Bone and an Evaluation of its Utility in Archaeology. Journal of Archaeological Science, 20, p. 411-428.
Nicholson, R. 1996. Bone Degradation, Burial Medium and Species Representation Debunking the Myths, an Experiment-based Approach. Journal of Archaeological Science, 23, p. 513-533.
Niculică, B. 2015. Epoca Bronzului in Podişul Sucevei. Suceava: Karl A. Romstofer.
Niculică, B., Boghian, D. 2015. Funerary constructions characteristic to the Komariv (Middle Bronze Age) communities of the Suceava Plateau. In: Kogălniceanu, R., Gligor, R., Curcă, S. (eds.). Homines, Funera, Astra 2. Life beyond death in ancient times. Romanian case studies. Oxford, p. 79-
92.
Piotrowska, P. 2012. Obrzędowość funeralna ludności kultury trzcinieckiej na ziemiach polskich. In: Czopek, S. (ed.). Hic mortui vivunt. Z badań nad archeologią funeralną. Colectio Archaeologia Ressoviensis, XX. Rzeszуw, p. 85-148.
Rogozińska, R. 1959. Cmentarzysko kultury komarowskiej w Bukуwnie. Materiały Archeologiczne, 13, p. 45-50.
Romaniszyn, J. 2018. Rytuał pogrzebowy społeczności kultury komarowskiej. Manuscript of dissertation. Poznań.
Romaniszyn, J., Makarowicz, P. 2018. The Biały Potok group as an enigmatic problem in the first half of the 2nd millenium BC in West Podolia. Fontes Archaeologici Posnanienses, 54, p. 31-55.
Siwkуwna, I. 1938. Tymczasowe wyniki badań terenowych w Bukуwnej, pow. tłumacki. Z otchłani wiekуw, 13, p. 67-70.
Slobodian, T., Szczepanek, A. 2021. Anthropological analyses. In: Makarowicz, P., Lysenko, S., Kočkin, I. (eds.). An elite necropolis of the Komarуw culture on the Dniester. Archaeologia Bimaris. Poznań: UAM (in print).
Stiner, M., Kuhn, L., Weiner, S., Bar-Yosef, O. 1995. Differential Burning, Recrystallization, and Fragmentation of Archaeological Bone. Journal of Archaeological Science, 22, p. 223-237.
Sulimirski, T. 1968. Corded Ware and Globular Amphorae North-East of the Carpathians. London: The Athlone.
Sulimirski, T. 1936. Cmentarzysko kurhanowe w Komarowie koło Halicza i kulturya komarowska. Sprawozdania Polskiej Akademii Umiejętności, 16, 9, p. 273-277.
Sulimirski, T. 1939. Kurhany komarowskie. Złoty Szlak, 4, p. 25-33.
Sulimirski, T. 1964. Barrow-Grave 6 at Komarуw. University of London Institute of Archaeology Bulletin, 4, p. 171-188.
Ścibior, J., Ścibior, J. 1990. Obiekt schyłkowej (łуdzkiej) fazy kultury trzcinieckiej w Dwikozach, woj. Tarnobrzeg. Sprawozdania Archeologiczne, 41, p. 95-124.
Śmiszko, M. 1937. Dziennik badań terenowych (sierpień 1937). Okolice: Kołomyi, Śniatynia i Sokala. Wykopaliska: Bukуwna, pow. Tłumacz (manusscript of fieldwork research diary). Lviv.
van Gennep, A. 1909. Les rites de passage. The American Journal of Sociology, 5, p. 707-709.
Ziemięcki, T. 1887. Sprawozdanie z wycieczki archeologicznej, Kryłos, Wiktorуw, Komarуw pod Haliczem, Ruda pod Rohatyniem. Zbiуr Wiadomości do Antropologii Krajowej, 11, p. 52-75.

Abstract views: 94
PDF Downloads: 110
Published
2021-09-30
How to Cite
Romaniszyn, J., & Makarowicz, P. (2021). REAL BURIALS OR CENOTAPHS? A STUDY OF THE MYSTERIOUS UNDER-MOUND FUNERARY CONSTRUCTIONS OF THE TRZCINIEC CULTURAL CIRCLE . Archaeology and Early History of Ukraine, 39(2), 360-374. https://doi.org/10.37445/adiu.2021.02.24